بیان‌نیوز- 21 ثور 1401
فرمان حجاب اجباری که از سوی وزارت امر به معروف و نهی از منکر طالبان اعلام شده، با واکنش های گسترده داخلی و بین المللی رو به رو شده است.
بر اساس این فرمان، زنان باید باید چادری یا برقع بپوشند. در غیر آن صورت، «ولی» زن تذکر و هشدار دریافت می کند، اگر اصلاح نشد، تنبیه می شود و در صورت ادامه «بی حجابی» زن، سه روز زندانی می شود و اگر هیچیک از این تمهیدات نتیجه نداد، ولی زن برای محاکمه و حبس بلندمدت محاکمه خواهد شد.
این فرمان همچنین تصریح می کند که زنانی که حجاب را طبق دستور طالبان، رعایت نمی کنند از ادارات دولتی، اخراج می شوند.
سازمان های بین المللی، نهادهای حقوق بشری، کشورهای بزرگ و شماری از فعالان زن در داخل کشور به این فرمان واکنش نشان داده و نسبت به پیامدهای آن در زمینه تعامل طالبان با جهان، هشدار داده اند.
در این میان، شماری از کارشناسان مسایل اجتماعی معتقد اند که دست کم در حال حاضر، این تصمیم بازخورد منفی داشته و کمکی به تحقق اهداف طالبان به منظور «اسلامی تر» کردن جامعه نکرده است.
به باور آنها زنان در برابر این تصمیم، مقاومت کرده اند و گزارش ها حاکی است که از دو روز پیش در شماری از شهرهای بزرگ، زنان در اعتراضی خاموش، از پوشیدن چادری و برقع امتناع کرده و به این ترتیب، تصمیم تازه طالبان در زمینه اجباری شدن حجاب را به چالش کشیده اند.
صرف نظر از اینکه طالبان تا چه اندازه در برابر این اعتراض خاموش، سکوت اختیار می کنند و یا اینکه ابزارهای آنان برای مهار این جنبش اعتراضی چیست و چگونه می توانند دستورالعمل جدید در زمینه حجاب را اجرایی کنند، آگاهان معتقد اند که اجباری کردن حجاب، کمکی به اسلامی تر شدن جامعه نمی کند؛ بلکه بالعکس، ممکن است نگاه ها نسبت به این سنت دینی و اجتماعی را تغییر دهد و عده اندکی که پیش از این، اعتنایی به این امور نداشتند از میان افرادی که نسبت به سرکوب و اجبار و تحمیل و تصلب، اعتراض دارند، یارگیری کنند و روز به روز بر شمار این افراد افزوده شود.
تجربه های مشابه در سایر کشورهای اسلامی با رویکردهای تندروانه و سختگیرانه نسبت به لزوم رعایت حدود و احکام شرعی نیز نشان می دهد که استفاده از زور برای تحمیل یک الگوی ویژه در زمینه حجاب با واکنش منفی جامعه رو به رو شده و در نهایت، نتیجه عکس داده است.
البته بدیهی است که در این میان، نقش تهاجم فرهنگی بیگانه و ابزارهای نیرومندی که دشمنان اسلام و افغانستان در اختیار دارند نیز بسیار پررنگ و تعیین کننده است؛ زیرا آنها تنها از طریق سازمان های حقوق بشری به این تصمیم واکنش نشان نمی دهند؛ بلکه همه ابزارهای پیدا و پنهان خود را بسیج خواهند کرد تا طرح تازه طالبان را به چالش بکشند و با مشکل رو به رو کنند.
با این حساب، واکنش های ابرازشده در برابر این تصمیم، دورنمای ناامیدکننده ای را در برابر آن قرار می دهد و این امکان وجود دارد که این طرح نه تنها کمکی به «اسلامی تر» شدن جامعه براساس خوانش و نگرش منحصر به فرد طالبان نکند؛ بلکه بالعکس، پایبندی به سنت های اصیل اسلامی از جمله رعایت حجاب را تضعیف کند. این چیزی است که در سایر جوامع محافظه کار هم تجربه شده است.
بنابراین، شاید برای اتخاذ و اجرای چنین تصمیمی، نیاز بیشتری به مطالعات و ارزیابی های کارشناسان مسایل فرهنگی و اجتماعی، اسلام شناسان و علما وجود داشت تا با مقایسه تطبیقی رفتارهای مشابه در دیگر جوامع اسلامی، دانش و بینش زنان مسلمان نسبت به اصل حجاب، سنت های جامعه افغانستان و تعریف کلی زن افغان از این مقوله و نیز نقش سنت های اجتماعی، ارزش های فرهنگی، دستورات دینی و خوانش های متفاوتی که از آن در هر فرقه و مذهب و کشور و جامعه ای وجود دارد، یک تصمیم معقول، جامع و مبتنی بر شریعت و سنت و عقلانیت و واقعیت های اجتماعی و فرهنگی اتخاذ می شد و مهم تر از همه اینکه برای اجرای آن نیز به جای استفاده ابتدا به ساکن از زور، از ابزارهایی مانند تبلیغ، ترغیب، دعوت، فرهنگ سازی و رسانه و سایر زمینه های اجتماعی و انسانی بهره گرفته می شد تا هم موجب شکل گیری یک جنبش اعتراضی خاموش نشود، هم زنان با حجاب و مسلمان را نسبت به این سنت اصیل، بدبین نکند و هم به توسعه سنت های دینی و اعمال شریعت بدون اکراه و اجبار منجر شود.
منبع: جمهور
