بیان‌نیوز – از پانزدهم اگست ۲۰۲۱ در جامعه‌ی افغانستان دو روایت متمازیر بیرون داده می‌شود، یک بخش جامعه نسبت به این تحولات راضی هستند که گویا بند و بساط خارجی‌ها برچیده شد و افغانستان از اشغال بیرون شد و بخش دیگر جامعه‌ی؛ اما این روز را روز سیاه می‌نامند، زیرا دست‌آوردهای بیست‌ویک سال گذشته از بین رفت.
دموکراسی، حقوق بشر، آزادی بیان، آزادی رسانه‌ها، آزادی انتخاب و سرانجام مهم‌تر از همه، حقوق زنان. پس از این تاریخ، زنان و دختران افغانستان به مرور زمان خانه‌نشین و از حوزه‌های مختلف جامعه حذف شدند.
افزون براین، با شکل‌گیری تحولات اخیر، مشکلات اقتصادی مردم نسبت به گذشته حادتر شد، میزان فقر گسترش یافت و تا حتا بخشی از مردم جهت تامین معیشت زندگی‌شان، دست به اقدامات غیرقابل انتظار(فروش عضو بدن، ازدواج دختران زیرسن و فروش دختر) زدند.
اما این چالش اقتصادی، از سوی امارت اسلامی مورد تایید قرار نمی‌گیرد، مسوولان حکومت معتقدند که برای مردم اشتغال‌زایی صورت گرفته و با اقدامات اقتصادی، از میزان فقر در کشور کاسته شده است.
در هر حال، به‌مناسبت پانزدهم اگست و به‌طور مشخص‌تر، دو سال زندگی تحت حاکمیت مجدد امارت اسلامی، خبرنگار بیان‌نیوز به سراغ خانمی می‌رود که در نظام پیشین فعالیت‌های اجتماعی داشته و در دانشگاه تدریس می‌کرده است.
مریم یارام؛ فعال اجتماعی و استاد دانشگاه می‌گوید که در طول دوره‌ی فعالیت‌های اجتماعی‌اش تاکنون چهار اثر را به چاپ رسانده است. «شعری برای نخواندن، خدا خبر دارد، سلام بر خداحافظی آخر و مرکز ثقل موفقیت در سخنرانی.»
مرکز ثقل موفقیت در سخنرانی همین یک سال پیش از چاپ برامد. هرچند از مریم پرسیده شد که آیا مجوز داشت یا خیر، می‌گوید که انتشارات چاپ کرده و معلوم نیست که آیا جواز داشته یا خیر.
از مریم در مورد انگیزه چاپ کتاب پرسیده شد؛ درست در شرایطی‌که زنان و دختران محدودیت‌های شدیدی روبرو است، چه باعث شد که چنین اقدامی را انجام دهد؟
مریم سه دلیل را عنوان می‌کند؛ نخست این‌که سلسه‌ی نظم در کتاب‌های سخنرانی کمبود، دوم هم ساختن روش درسی در آموزشگاهی‌که تدریس می‌کرد و سوم هم نشان دادن توانایی زنان افغانستان بود.
او در ادامه می‌گوید:«هیچ کاری از هیچ‌کسی در هیچ شرایطی بعید نیست، اگر تو بخواهی حتما موفق میشی و هیچ حکومتی نمی‌تواند تو و فعالیت‌های تو را متوقف بسازد.»
مریم با بیان این‌که طی دو سال گذشته تفاوت‌های زیادی در زندگی‌اش رونما شده، گفت این‌که یک فعال اجتماعی، تنها مصروفیت آن فقط تدریس بود، حالا از دانشگاه خارج و به چهار دیواری خانه محصور شده است.
وی هرچند تاکید می‌ورزد که تلاش زیادی کرده تا تحت شرایط قرار نگیرد و تفاوت‌هایی در زندگی او وارد نشود، اما با آن‌هم متاثر از شرایط شده است.
این فعال اجتماعی همچنان با وجود محدودیت‌های سخت‌گیرانه خاطر نشان می‌سازد که زنان و دختران نباید در هیچ شرایطی تسلیم شوند.
در حال حاضر که محدودیت‌ها وضع شده، مریم بیکار نیست و او فعالیت‌هایش را از طریق شبکه یوتیوب بازتاب می‌دهد؛ با با این انگیزه که اگر شرایط بهتر نیست، زنان و دختران خود بهتر بسازند.
مریم براین باور است که راه‌های حل بسیار است اما چگونگی عملی‌سازی آن مشکل است و هم‌اکنون ایجاب می‌کند که زنان و دختران از خانه‌های‌شان فعال باشند؛ اگر دانشگاه‌ها بسته است، خانه‌های‌شان را به دانشگاه تبدیل کنند.
