خبرنگاران و ماجرا اطلاعرسانی در افغانستان
بیاننیوز – طی دو هفتهی اخیرگزارشهای زیادی در مورد چگونگی بازداشت خبرنگاران افغانستان از سوی نیروهای امارت اسلامی، منتشر شده که نشان میدهد حدود ده خبرنگار محلی بازداشت شدهاند.
بازداشت این خبرنگاران از سوی مسوولان حکومت سرپرست تایید شده و گفتهاند که عدهای از این خبرنگاران به اتهام همکاری با رسانههای خارجی که خلاف ارزشهای امارت اسلامی نشرات میکنند، بازداشت شدهاند.
همزمان با این ذبیحالله مجاهد، سخنگوی امارت اسلامی اخیرا به رسانهها گفت که پروندهی خبرنگاران از سوی نهادهای مربوطه مورد بحث و بررسی قرار میگیرد و پس از طی مراحل آن، این خبرنگاران بازداشت شدهاند.
در همین حال مهاجر فراهی، معین نشرات وزارت اطلاعات و فرهنگ به تازگی در اظهارات افزوده که حکومت از نشرات رسانههایی حمایت میکند که بازتابدهندهی واقعیتهای افغانستان است.
اما او تاکید ورزید که به هیچکسی اجازهی مغشوش کردن اذعان عامه را نمیدهد و از نشرات خلاف ارزشهای اسلامی و خلاف منافع ملی جلوگیری میکند.
در عین حال، با اعمال محدودیتها بر سد راه رسانههای افغانستان، خبرنگاران در روندهای اطلاعرسانی با مشکلات مالی، اجتماعی و امنیتی مواجه شدند و بیشتر از همه، خبرنگاران زن آسیبپذیرتر شدند.
در دو سال گذشته ۹۵ درصد خبرنگاران زن کار شان را از دست دادهاند و وضع محدودیتها بر کار خبرنگاران و کمرنگشدن حضور خبرنگاران زن در رسانهها، سبب شده که بر اساس گزارش سازمان گزارشگران بدون مرز، افغانستان در ردهبندی جهانی آزادی مطبوعات، با ۳۴ پله سقوط، در جایگاه ۱۵۶ فهرست این سازمان قرار بگیرد.
در این تحولات خبرنگاران زن با از دست دادن وظایفشان، درامدهای اقتصادیشان نیز محدود شد و براساس آمارهای نشرشده، از میان پنجونیم هزار زن که در رسانه ها کار می کردند، فعلا حدود 700 زن کار می کنند که در 14 ولایت اصلا خبرنگار زن وجود ندارد.
کبرا(مستعار) یکی از خبرنگاران زن به بیاننیوز گفت: «حکومت امارت اسلامی محدویتهای زیادی را بالای ما خبرنگاران وضع کرده است. اطلاعرسانی برای ما خیلی مشکل شده است. خبرنگاران زن نمیتوانند مانند سابق گزارشهای معیاری تهیه کنند و انگیزه برای سوژهیابی داشته باشند.»
او خاطر نشان ساخت که خبرنگاران زن در شرایط کنونی با مشکلات زیاد دستوپنجه نرم میکنند و اگر این محدویتها از سد راه برداشته نشوند، ممکن بسیاری از خبرنگاران زن وظایف شان را ترک کنند.
وی افزود، مشکل اقتصادی نیز یکی از مشکلات عمدهی خبرنگاران است که اکثریت خبرنگاران از این ناحیه آسیبپذیر شدهاند.
کبرا از امارت اسلامی خواست که خبرنگاران را حمایت کنند و همچنان از بازداشتهای خودسرانهی خبرنگاران جلوگیری نمایند و در عین حال، ارگانهای مربوطه برای حل این مشکل از مجرای قانون وارد عمل شود.
از سوی هم، زرین(مستعار) یکی دیگر از خبرنگارن زن با اشاره به چالشهای خبرنگاران میگوید :«وضعیت خبرنگاران زن به همه هویدا است، آسیبپذیرترین قشر بعد در جریان تحولات دو سال بودند که بسیاری از زنان خبرنگار از فعالیت بازماندند، چون اکثریت رسانه بودجه ندارند و نمیتوانند خبرنگار زن استخدام کنند.»
او افزود: در شرایط کنونی کار خبرنگاری مشکلات خود را در پی دارد، خبرنگاران زن دست باز برای تهیه گزارش ندارند، همه به نحوی استرس دارند، اگر بالای مقامات یا حکومت گزارش انتقادی تهیه کنند، میترسند که با دردسر مواجه نشوند و به همین خاطر، گزارشها مبنی بر واقعیتهای امروز جامعه به درستی تهیه نمیشود.
در همین حال، رخسار خبرنگار دیگریست به به روند اطلاعرسانی برای مردم افغانستان تعهد دارد و تاکنون به آن ادامه داد است. او به بیاننیوز میگوید: «من از شروع تحول تاکنون به کار اطلاعرسانی خود ادامه میدهم، با مشکلاتیکه مواجه هستم و پشتکاریکه دارم، شبانهروزی توانستهام که از مشکلات عبور کنم و موفقیتهایی در این زمینه داشته باشم.»
او خطاب به سایر خبرنگاران زن بیان میکند که کار اطلاعرسانی در افغانستان کار آسانی نیست و باید با مشکلات کنونی خودشان را وفق دهند.
با این حال، مسوولان شماری از نهادهای حامی خبرنگاران میگویند که نهادهای مربوطه تلاشهایی را در راستای حمایت از خبرنگاران و بهویژه خبرنگاران زن انجام داده و صحبتهایی را با مسوولان وزارت اطلاعات و فرهنگ داشتهاند.
بشیر هاتف، معاون فدراسیون نهاد رسانهها از عدم دسترسی خبرنگاران به اطلاعات ابراز نگرانی کرد و افزود که با وجود تلاش نهادهای حامی رسانهها، اما امارت اسلامی، سخنگویان حکومت را مکلف به پاسخدهی به خبرنگاران نمیدانند.
به گفتهی هاتف، یکی از دلایل دیگریکه مشکلات زیادی را در سد راه خبرنگاران خلق کرده، عدم فعالیت کمیسیون دسترسی به اطلاعات است که تاکنون شروع به فعالیت نکرده است.
او خاطرنشان ساخت که گفتوگوهای نهادهای حامی رسانهها در این زمینه با مقامهای امارت اسلامی ادامه دارد و تلاش میشود تا سخنگوی حکومت وادار به پاسخگویی در قبال خبرنگاران شوند.