بیان‌نیوز
کریمه مرادی
یوتیوب یکی از پرطرف‌دارترین شبکه‌ی اشتراک‌گذاری ویدئو در جهان شمرده می‌شود. یوتیوب می‌تواند منبع خوبی برای درآمد باشد و همچنین منبع خوبی برای رسیدن به شهرت در افغانستان؛ پس از محدودیت‌های وضع شده از سوی حکومت امارت اسلامی در رسانه‌ها، جوانان زیادی در داخل و خارج از کشور از طريق یوتیوب برنامه‌های اجتماعی، سرگرمی، طنز ودلتنگی‌های زندگی خود را بیان می‌کنند.
مریم ۲۲ سال دارد، جوانی‌که در یوتیوب کار می‌کند به بیان‌نیوز دلایل ایجاد یوتیوب را این چنین تعریف می‌کند: «اولین مساله که می‌خواستم چینل یوتیوب داشته باشم رشته ژورنالیزم که خوانده بودم، می‌خواستم با ایجاد یک چینل یوتیوب چیزی از خود ایجاد کنم تا برای جامعه مفید باشد.»
دلیل دوم، محدودیت‌های حکومت امارت اسلامی بر رسانه‌ها است که وضع کرده و دست‌وبال خانم‌ها را در رسانه‌ها محدود کرده است؛ به همین دلیل مریم از طریق آنلاین درخانه کار آغاز کرده است. مریم تازه یک ماه می‌شود فعالیت‌های یوتیوب آغاز کرده است تا هنوز درآمدی ندارد.
مریم بیان می‌کند که چینل یوتیوب با یک دوستش ایجاد کرده و هدف از ایجادش آموزش، سرگرمی برای نسل جوان افغانستان است. مریم معمولا از طرف شب برنامه خودش را ثبت می‌کند.
در همین حال، صنم که از کاربران شبکه‌ی یوتیوب می‌باشد، برنامه‌های سرگرم‌کننده که در آن طنز و شوخی است، تماشا می‌کند. در طول روز دو ساعت خودش را در دنیا مجازی و یوتیوب سرگرم می‌کند و او می گوید که انسان نیاز دارد تا فارغ از مشکلات و درگیرهای زندگی روزمره به خودش «حال و هوایی» بدهد.
او از صنف دوازدهم مکتب فارغ و انتظار سپری‌نمودن آزمون کانکور را می‌کشید، اما او از آزمون کانکور محروم و آن‌چه که می‌خواست تحصیل کند، تحقق نیافت.
صنم می‌گوید که این روزها را با شبکه‌های اجتماعی سپری می‌کند و بیشتر وقت خود را به دیدن نوارهای تصویری در شبکه‌ی یوتیوب می‌گذراند. هم برنامه‌های تفریحی و آموزشی نگاه می‌کند و هم می‌خواهد که شرایط موجوده را به آسانی قابل تحمل بسازد.
در دو سال گذشته، بعد از به قدرت رسیدن دوباره حکومت امارت اسلامی در ۱۵ آگوست سال ۲۰۲۱، یوتیوب به دو دلیل محبوبیت بیشتری پیدا کرد. اول محدودیت نشراتی بر رسانه‌ها و غیرفعال شدن تعدادی از رسانه‌ها باعث شد تا شهروندان افغانستان در داخل و خارج از این کشور برای مشاهده برنامه‌های متنوع و مورد علاقه خود به یوتیوب رو بیاورند.
دلیل دوم نیز موضوع اقتصادی است که با کمترشدن فرصت شغلی و منابع درآمد تعداد زیادی یوتیوب را فرصتی برای تامین مخارج زندگی خود انتخاب کردند و با تولید محتوای متنوع به دنبال مخاطب بیشتر در آمد باشند.
فعالیت صفحات یوتیوب در دوران حکومت پیشین نیازمند جواز نشرات از وزارت اطلاعات و فرهنگ بود ولی در حکومت امارت اسلامی نیز محدودیت‌های زیادی برای ثبت گزارش و تولید محتوا وضع شده است. بدون داشتن جواز از وزارت اطلاعات و فرهنگ حکومت امارت اسلامی ثبت گزارش و تولید محتوا مشکلات زیادی دارد. در حال حاضر صدور جواز از طرفاین وزارت متوقف شده است.
چرا محتوای ویدئویی بازدیدهای بالاتری دارد؟
برای پاسخ به سوال بهترین موضوع برای کانال یوتیوب چیست، باید ابتدا بدانید به چه چیزهایی در زندگی‌تان علاقه دارید؟ موسیقی، آشپزی، نقاشی، نقشه‌کشی، طراحی دکوراسیون، مکانیکی، بازی، تدریس، سینما، عکاسی، تدوین، ورزش، سیاست یا شاید هم ژست گرفتن، غذا خوردن، قصه تعریف کردن، تمیز کردن و سخنان نغز گفتن!
این لیست را می‌توان تا بی‌نهایت ادامه داد و خبر خوب این است که همه این بی‌نهایت موضوع می‌توانند اساس فعالیت شما در یوتیوب باشند.
انتخاب موضوع هیچ محدودیتی ندارد، ما بهترین موضوعات برای کانال یوتیوب نداریم، اما تعداد موضوعات هستند که در بین عامه‌ی مردم طرفداران بیشتری دارند. اگر چیزی که شما به آن علاقه دارید، یکی از همین موضوعات پرطرف‌دار در یوتیوب باشد، برای فعالیت در یوتیوب کمی کارتان آسان‌تر خواهد بود. البته لازم است بدانید که اگر به صورت اصولی کارتان را شروع کنید، هر موضوعی می‌تواند طرفداران زیادی را به طرف شما بکشاند.
جمشید جهانفر، یکی از یوتیوبران در مزارشریف مرکز ولایت بلخ می‌گوید که مدتی‌ست که جهان به یک دهکده‌ی کوچک مبدل شده است و گسترش شبکه‌های اجتماعی، مناسبات انسانی را در سراسر جهان رقم زده است.
او معتقد است که محتواهای تولیدی در شبکه‌های اجتماعی از سوی کاربران افغانستانی چندان بازخورد مناسبی برای جامعه‌ی امروز ندارد.
جمشید براین باور است که عده‌ای از جوانان با تولید محتواهای اجتماعی زننده و یا هم دامن زدن به مسایل قومی تلاش دارند و این به خیر و منافع مردم این کشور نیست.
او که هم‌زمان کارمند یک شبکه‌ی یوتیوب است، می‌گوید که برنامه‌های متنوع اجتماعی و فرهنگی را از بخش‌های مختلف افغانستان تولید و آن را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کرده است.
جمشید به تازگی جهت تولید برنامه به ولایت‌های جوزجان، فاریاب، تخار، بدخشان، کابل و بامیان رفته است و مکان‌های تاریخی و تفریحی این ولایات را به تصویر کشیده که بازدیدکننده‌هایی داشته است.
موضوعات تفریحی، ورزشی، چالشی، آشپزی، طنز و سرگرمی، مد و فیشن، آموزشی، فلم و سریال، آموزش ساخت وسایل هنری ازجمله موضوعات پر بازدید و بهترین موضوعات چینل یوتیوب را تشکیل می‌دهد.
