تلاش دختران برای بقا؛ «نقاشی حس آزادی میدهد»
بیاننیوز
سیدمهدی حسینی
همزمان با تداوم قیودات سختگیرانهی امارت اسلامی بر زنان افغانستان، دختران دانشجو همچنان پس از دو سال برای تامین خواستهها و رسیدن به حقوق اساسیشان دستوپا میزنند.
صدف که از رشتهی حقوق و علوم سیاسی دانشگاه کابل فارغ شده، به بیاننیوز میگوید که او از آوان کودکی به حرفهی نقاشی علاقهمند بود و همزمان ورود به دانشگاه کابل، نقاشی را در یکی از مراکز آموزشی به گونهی مسلکی فرا میگرفت.
صدف که بنابر محدودیتها از جریان مصاحبه اجازهی تصویربرداری نمیدهد، اما نقاشیهایش را در برابر دوربین بیاننیوز قرار میدهد.
او به خبرنگار بیاننیوز افزود: «نقاشی حس آزادی میدهد، تمام احساسات خود را ابراز کرده میتوانم،هرکس برای بیان احساسات خود یک طریقه دارد، مه هم برای بیان احساسات خود از طریق نقاشی بیان میکنم.»
اکثر نقاشیهای صدف احساس میهنی دارد، در یکی از نقاشیهایش شرایط موجودهی زنان و دختران را به تصویر کشیده است. یکی از نقاشیهایش نشاندهنده زنی است که برقع در سر دارد و از درون یک قفس پیام آزادی میدهد.
از جانبی هم، حال و اوضاع امروز جامعه افغانستان در بیشتر اثرهای صدف به خوبی نمایان است و میتوان گفت که در آخرین اثرش یک تصویر هم از شهر کهنهی کابل نقاشی شده، این اثر در مسابقه هنری آنلاینکه از سوی افغانهای مقیم ترکیه راهاندازی شده بود، به نمایش گذاشته شده است.
صدف ازخاطرات شیرین در زمان نقاشیاش میگوید:« زمانی که نقاشی میکشم خواهر زادههایم دور و برم جمع میشوند، خوشحالی میکنند، خیلی احساس خوبی میدهد.»
و اما از تلخترین خاطرهاش میگوید که زمانیکه تلاشیهای خانه به خانه امارت اسلامی آغاز کردند، صدف مجبور شد یکی از اثر خود را از بین میبرد او نمیخواهد در مورد اثرش جزییات بدهد.
پس از تسلط دوبارهی امارت اسلامی در افغانستان، صدف فرصتهای زیادی ازدست داد، آرزو داشت ماستری بخواند، کار کند ولی محدودیتهای وضع شده سبب شد که به هدف و آرزویش نرسد؛ به گفتهی او، مشکلات در حال حاضر به ویژه به دختران و خانمهای نقاش بیشتر است، کاهش برگزاری نمایشگاههای هنری از جمله مشکل حاد است که اکنون وجود دارد.
صدف از امارت اسلامی میخواهد که از هنرمندان نقاش زن حمایت کند و علاوه براین، دروازه مکاتب و دانشگاه به روی دختران هم باز شود.
در همین حال زلیخا، آموزگار حرفهی نقاشی و دانشجوی رشته روانشناسی دانشگاه تعلیم و تربیه کابل به خبرنگار بیاننیوز میگوید که محدودیتهای وضعشده بر زنان و دختران، مشکلات جبرانناپذیر ایجاد کرده و درحال حاضر، آیندهی تاریک تصور میشود.
زلیخا معتقد است ممنوعیتهای دو سال اخیر، تاثیر وافر منفی بر دختران گذاشت و دختران نمیتوانند به راحتی بتوانند در شرایط موجود اجتماعی، فعالیتهای فرهنگی و هنری داشته باشند. «زمانیکه نقاشی میکشم غم را فراموش میکنم اینکه کجا هستم، در چه قسم یک کشور زندگی میکنم، یادم میرود. اما وقتی نقاشی نمیکشم بیشتر سرم فشار میآید اینکه از تحصیل بازماندهام، واقعا همهچیز برهم میخورد.»
زلیخا که از پنج ماه بدینسو به حیث آموزگار در یکی از آموزشگاههای نقاشی تدریس میکند، میگوید که در یک صنف درسی حدود ۳۰ دختر حضور دارند و شماری این دختران وضعیت اقتصادی خوبی ندارند و در عین حال، شماری دیگرشان به دلیل محدودیتهای امارت اسلامی، خانواده شان اجازه نمیدهند.
زلیخا در کنار نقاشی خطاط هم است و در آخرین اثرش آیت قرآن خطاطی کرده است، اقرا باسم ربک الذی الخلق: « اثر آخرم اقرا بسم ربک الذی خلق است. امید دارم روزی همه معنی این آیت را درک کند در این آیت نگفته تو پسرهستی یا دختر پیرهستی یا جوان، فقط خداوند امر کرده تو بخوان.»
ذلیخا قبل از حکومت امارت اسلامی هدف داشت که درآینده «روانشناس بدون سرحد» باشد ولی بعد از آمدن امارت اسلامی او آرزو دارد توسط هنرش به مردم خدمت کند و مشکلات افغانستان به ویژه زنان را به تصویر بکشد و از حکومت میخواهد در توانایی دختران باور داشته باشند و اجازه بدهد دختران درس بخوانند و دختران را از حالت بیسرنوشتی و خانهنشینی نجات پیدا کنند.
از سوی هم، رویا امیری، فارغ صنف دوازده است و 19 سال عمر دارد. او بعداز این که از مکتب فارغ میشود، بهدلیل محدودیتها نتوانست وارد آزمون کانکور شود.
او به بیاننیوز میگوید: «قسمی که همه شاهد هستند زنان در این مقطع زمانی از همه لحاظ محدود هستند چی از لحاظ تعلیمی و چه از لحاظ هنری .اما با وجود این با این همه شوق و علاقه فراوان باز هم کوشش کردم ادامه دادم و بلاخره موفق شدم.»
دو اثر در مورد زنان و دختران است میگوید:« ایده ای که باعث شد من این تصویر را بکشم وضعیت فعلی افغانستان است دختران و زنان رنجیده و حبس در خانه است. در این مقطع زمانی که اصلا فرصت تعلیم برای بانوان کشور وجود ندارد. این تصویر نماینگر سلب آزادی دختران و زنان کشور است.»
«محدودیت های طالبان بر حقوق زنان این بحران را عمیق تر کرده است چنانچه همه شاهد هستند که طالبان زنان را از ورود به دانشگاهها و بسیاری از محلهای کار ممنوع کرده است.»