بیان‌نیوز – شماری از اعضای خانواده‌‌ی قربانیان رویداد مرگ‌بار یکاولنگ بامیان و مدافعان حقوق بشر می‌گویند که این رویداد نسل‌کشی قوم سادات در بامیان بود که به‌دلیل قومیت‌شان مورد قتل عام صورت گرفتند.
براساس روایت‌ها، رویداد مرگ‌بار یکاولنگ به دور اول حاکمیت طالبان برمی‌گردد که گفته می‌شود نیروهای حاکم آن زمان در ۱۹ جدی ۱۳۷۹، گروهی از قوم سادات را که رقم آن به ۴۸۰ نفر می‌رسند، به‌دلایل مختلفی قتل عام کردند.
برای گرامی‌داشت از بیست‌سومین سالیاد رویداد مرگ‌بار یکاولنگ ولایت بامیان، گروهی از کاربران شبکه‌های اجتماعی، اعضای خانواده‌های قربانیان این رویداد و مدافعان حقوق بشر، سه‌شنبه‌شب(۱۹ جدی) ابعاد این رویداد را در نشست آنلاین به بحث و بررسی گرفتند.
سیدعلی هاشمی، به نمایندگی از خانواده‌های شهدای ۱۹ جدی در این نشست، قربانیان آن رویداد را مظلوم‌ترین شهدای قرن در افغانستان عنوان کرد و افزود که افراد پیر و جوان پیش چشمان اعضای خانواده‌ی‌شان تیرباران شدند.
آقای هاشمی با بیان این‌که، حادثه‌ی یکاولنگ یک کربلای دیگر بود، خاطرنشان ساخت که شهدای این رویداد، مظلوم‌ترین شهدای قرن در افغانستان بود.
او در ادامه تصریح کرد که هنگام رویداد در محل نبوده، بلکه با خانواده‌اش به دورترین منطقه‌ی یکاولنگ فرار کرده بود.
هاشمی همچنان گزارش‌هایی را روایت کرد که در میان بستگان شهدا دختر ۱۴ ساله‌ای حضور داشت که بعد از سه روز برای نتقال جسد پدرش آمده بود و او بسیار به سختی، توانست که جنازه پدرش را انتقال دهد.
از سوی هم صدیق‌الله توحیدی، روزنامه‌نگار در این برنامه‌ی آنلاین گفت که رویداد یکاولنگ حادثه‌ی دردناک تاریخ معاصر افغانستان است که هرگز فراموش نخواهد شد.
آقای توحیدی، حکومت پیشین را در قبال عدم بررسی این رویداد متهم دانست که به بهانه‌ی این‌که وحدت ملی در افغانستان آسیب می‌بیند، آن را تحت بررسی قرار نداد؛ در حالی‌که با چشم‌پوشی جنایات ممکن نیست وحدت ملی تامین شود.
این روزنامه‌نگار در ادامه تصریح کرد که حکومت پیشین حتا با خانواده‌های قربانیان حادثه‌ی یکاولنگ ابراز همدردی هم نکرد.
او با اشاره به دوران ریاست‌جمهوری حامد کرزی و سایر نخبگان سیاسی تاکید کرد که به‌خاطر حفظ مقام‌شان در تلاش کتمان‌کردن حادثه‌ی تلخ یکاولنگ بودند و در قبال شهدای این رویداد، سکوت شرم‌آور را اختیار کردند.
در همین حال عبدالله احمدی، مدافع حقوق بشر با استناد به آمارهای منتشرشده، گفت که بیشتر از ۴۸۰ نفر ملکی در رویداد یکاولنگ قتل عام شدند، خانه‌ها و منازل مردمی به آتش کشیده شد و اجساد قربانیان برای مدت روی برف‌های سرد زمستانی رها شده بودند.
آقای عبدالله به وضوح بیان کرد که رویداد یکاولنگ مصداق جنایت علیه بشریت بود.
این فعال حقوق بشر، حکومت پیشین افغانستان را به عدم رسیدگی به حادثه‌ی یکاولنگ متهم کرد. به باور احمدی، چون کسانی در حکومت بودند که شریک این جنایت بودند و حتا تلاش داشتند تا قانون عفو در پارلمان آن زمان که جنایت‌کاران در حکومت کرزی و غنی سهیم بودند و فهرست شده بودند، را تصویب کنند.
با این حال، در خصوص رویداد مرگ‌بار یکاولنگ که بیست‌وسه سال پیش از امروز اتفاق افتاده بود، گزارش‌های متفاوتی منتشر شده است، زیرا گفته می‌شود که حادثه‌ی یکاولنگ در زمان حاکمیت نخست طالبان اتفاق افتاده بود.
