رضوانه حسینی
بیان‌نیوز – بانک جهانی در تازه‌ترین گزارش خود گفته که چشم‌انداز اقتصاد افغانستان تا سال ۲۰۲۵ تصویر تاریک را نشان می‌دهد.
این گزارش که در ماه اپریل تهیه و منتشر شده، آمده است که نبود رشد تولید ناخالص داخلی همراه با کاهش کمک‌های خارجی سبب رکود اقتصادی در افغانستان شده است.
طبق این گزارش، طی دو سال گذشته و به‌طور مشخص پس از تسلط دوباره‌ی طالبان بر افغانستان، اقتصاد این کشور کاهش ۲۶ درصدی داشته است و در عین حال، اقدامات طالبان مبنی بر منع کشت تریاک در این کشور هشت درصد تولید ناخالص داخلی را کاهش داده است.
بانک جهانی با بیان این‌که با کاهش قیمت‌ها فعالیت اقتصادی در افغانستان غیرفعال مانده، افزوده که این کشور از سال ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۵ یک اقتصاد دایما درحال رکود و بدون رشد تولید ناخالص واقعی داشته است که این امر سبب می‌شود که در سال ۲۰۲۵ درامد سرانه این کشور در سطح سال ۲۰۲۲ بماند.
به گفته بانک جهانی، کاهش تقاضا سبب کاهش قابل‌توجه تورم شده است.
در گزارش بانک جهانی همچنان آمده که تا ماه فبروری ۲۰۲۴ نرخ کلی تورم در کشور به منفی ۹.۷ کاهش یافت و این نشان می‌دهد که نرخ کلی تورم صه درصد کاهش داشته است.
با این حال، براساس گزارش‌های منتشرشده، در سال‌های اخیر که افغانستان با یک بحران بشری غذایی روبروست، بازارها پر است اما مردم توان خرید ندارند.
قبلا بانک جهانی گزارش‌هایی از بهبود در شاخص‌های کلان اقتصادی افغانستان داده بود که برخی ناظران اقتصاد افغانستان از آن انتقاد کردند.
بانک جهانی در گزارش می‌گوید عوامل ممنوعیت کشت تریاک، کاهش چرخه نقدینگی و افزایش ارزش افغانی موثر بوده‌اند، و بازگشت اخیر مهاجران افغان و زلزله در هرات این چالش‌ها را تشدید کرده است.
به گفته‌ی این بانک، از اگست سال ۲۰۲۱ که طالبان در افغانستان به قدرت بازگشت، ارزش واحد افغانی بیش از ۲۲ درصد در برابر دالر افزایش یافت.
افزایش ارزش افغانی، کالاهای صادراتی افغانستان در بازارهای بین‌المللی را گران‌تر کرده و تقاضا را کاهش داده است که تاثیرات منفی بر پتانسیل صادرات کشور داشته و کسری تجاری را بیشتر کرده است.
ممنوعیت کشت تریاک باعث از دست رفتن ۱.۳ میلیارد دلار درآمد کشاورزان شد که معادل حدود هشت درصد تولید ناخالص داخلی این کشور است.
با این حال بانک جهانی در ادامه‌ی این گزارش همچنان بیان کرده که حدود نیم جمعیت افغانستان در دام فقطر گیر افتاده‌اند و حدود ۱۵ میلیون نفر دچار کمبود غذایی شده‌اند.
واکنش طالبان به این گزارش
ذبیح‌الله مجاهد، سخن‌گوی حکومت سرپرست طالبان می‌گوید که آینده‌ی روشنی برای اقتصاد افغانستان در پیش رو است.
او به رادیو تلویزیون ملی گفت: «تحریک اقتصادی خوبی در افغانستان آغاز شده و حکومت در اولویت خود اقتصاد را قرار داده است. آینده اقتصاد افغانستان تاریک نیست، گذشته اقتصاد افغانستان تاریک بود.»
سخن‌گوی طالبان تاکید ورزید: «با استخراج معادن، سرپا ایستادن زراعت و مهار آب‌ها و دست به کارشدن در کارهای مهم اقتصادی آینده خوبی خواهیم داشت.»
