بیان‌نیوز – سید اکبر شاه برک‌باف یکی از روحانیون برجسته و قلم‌بدست در تاریخ محلی هزارجات به‌ویژه منطقه ورس به شمار می‌رود. او که به‌عنوان یک روحانی دین‌دار و عضو هیات تحریریه در دربار امیر عبدالرحمن خان فعالیت داشت، در طول زندگی‌اش با چالش‌های زیادی روبه‌رو شد. توطئه‌ها و افتراءهایی که علیه او شکل گرفتند، نه‌تنها زندگی شخصی‌اش را تحت‌الشعاع قرار دادند، بلکه میراث و جایگاه او را نیز دچار تحریف و جعل تاریخی کردند.
این مطلب با استناد به وقایع تاریخی توسط «رامش سلیمی» نویسنده‌ی افغانستان نوشته شده که بیان‌نیوز در چند قسمت آن را منتشر می‌کند.
آغاز ماجرا: ماموریت به هزارجات
در زمان حبیب‌الله خان، بعداً در زمان امان الله خان، سید اکبر شاه به همراه کاتب هزاره و تعدادی از بزرگان به مأموریت حل مشکلات مردم هزارجات اعزام شد. طبق سنت آن زمان، مردم محلی پس از انجام مأموریت، تحفه‌ای گران‌بها شامل اشیای قیمتی را به هیات تقدیم کردند. این تحفه ابتدا به سید اکبر شاه سپرده شد، که این مسله موجب ناراحتی و دلگیری کاتب گردید.
کاتب که به‌عنوان رییس رسمی هیات شناخته می‌شد، از این‌که سید اکبر شاه به دلیل چهره کاریزماتیک و شخصیت قدرت‌مندش در میان مردم به مقامی بالاتر تلقی می‌شد، به‌شدت ناراحت بود. این اختلاف بر سر جایگاه و همچنین بر سر تقسیم تحایف، به مشاجره‌ای لفظی میان آن دو انجامید و روابط آن‌ها را به شدت تحت تاثیر قرار داد.
معرفی به دربار و آغاز دشمنی‌های خانوادگی
سید اکبر شاه توسط مامایش، میر ناصر بیگ، به امیر عبدالرحمن خان معرفی شده و به‌عنوان یکی از اعضای هیات تحریریه در دربار فعالیت می‌کرد. این معرفی، جایگاه او را در میان بزرگان و درباریان برجسته‌تر کرد. اما پس از فوت میر ناصر بیگ، پسران او، به‌ویژه کریم داد بیگ، با سید اکبر شاه دشمنی پیدا کردند.
این دشمنی‌ها عمدتا به‌خاطر جدال‌های خانوادگی بود که علیه سید اکبر شاه مطرح می‌شد. اتهامات اصلی این بود که سید اکبر شاه در قتل میر یزدان‌بخش، یکی از افراد برجسته خانواده، دست داشته است. همچنین، میراث‌بر بودن زمین‌های ارزشمند «ناشابه آغه» که توسط میر ناصر بیگ اهدا شده بود، به اختلافات دامن زد.
عوامل اصلی شایعه‌سازی علیه سید اکبر شاه
سه عامل عمده باعث شد که سید اکبر شاه قربانی شایعات و توطئه‌ها شود:
- اختلافات با کاتب هزاره: رقابت‌های حرفه‌ای و همچنین اختلاف بر سر تقسیم تحایف دریافت‌شده از مردم، به تقابل جدی میان سید اکبر شاه و کاتب انجامید.
- دشمنی‌های خانوادگی: پسران مامای سید اکبر شاه، به‌ویژه کریم داد بیگ، او را به قتل میر یزدان‌بخش متهم کردند. این اختلافات خانوادگی به نزاع‌های مکرر و اتهامات مداوم منجر شد.
- حضور در دربار: حضور فعال سید اکبر شاه در دربار و جایگاه او به‌عنوان عضو هیات تحریریه، او را به هدفی برای رقابت‌های سیاسی و خانوادگی تبدیل کرد.
قیام هزارجات و اتهامات بی‌اساس
در جریان قیام محمد عظیم‌بیگ سه‌پای در هزارجات، شایعاتی منتشر شد که سید اکبر شاه در این قیام نقش داشته است. این در حالی بود که او در آن زمان در کابل زندانی بود و ارتباطی با وقایع هزارجات نداشت؛ بااین‌حال، برخی افراد با جعل اسناد و انتشار شایعات تلاش کردند تا او را به این قیام مرتبط کنند.
یکی از ابزارهای این شایعات، کتاب «سرج‌التواریخ» بود که نقدهای را مطرح کرده است و بارها پس از دوران امیر عبدالرحمن خان دستکاری شده و تغییراتی در دوران معاصر در آن اعمال گردید. این تغییرات عمدتاً به هدف تخریب شخصیت سید اکبر شاه و نسبت دادن خیانت به او انجام شد.
ادامه دارد…
بحران انسانی در افغانستان؛ چرا عمل‌کرد سازمان ملل موثر نیست؟
