بیان‌نیوز
سیدعبدالررقیب فیاض
تغییر نظام در افغانستان، خروج نیروهای خارجی و سازمان‌های بین‌المللی از این کشور، بر بسیاری از بخش‌ها سایه افگند و بیشتر از همه، به نابودی رسانه‌های مستقل افغانستان منجر شد که هزاران کارمند رسانه‌ای، یا ترک شغل کردند و یا هم دست به مهاجرت‌های خطرناک و غیرقانونی زدند.
علاوه براین، با سقوط نظام جمهوری شماری از کشورهای غربی و اروپایی جهت انتقال خبرنگاران آسیب‌پذیر استثنا قایل شدند و تلاش کردند تا آن‌ها را به جای امن انتقال دهند؛ اما با توجه حجم فساد و ناکارآمدی این پروسه، بسیاری از کارمندان رسانه‌ای و خبرنگاران بازماندند و باعث شد که خود تصمیم بگیرند تا جای امن برسند، اما گمان نمی‌کردند که با چه دشواری‌ها مواجه می‌شوند.
در این گزارش به چالش‌های یک کارمند رسانه‌ای پرداخته شده که او سال‌های زیادی در یکی از شبکه‌های تلویزیونی در شمال افغانستان فعالیت کرده است.
این کارمند رسانه‌ای سورج نام دارد و چند ماه پس از سقوط کابل به دست امارت اسلامی، تصمیم می‌گیرد که با اخذ ویزای دو ماهه به طور قانونی وارد ترکیه شود.
سورج می‌گوید که در جریان دو ماه تلاش کرده تا مدت ویزای خود را تمدید کند، اما دولت ترکیه تمدید نمی‌کند و پس از آن، او با ترس و لرز و به شکل قاچاقی در این کشور به زندگی‌اش ادامه داده است.
به گفته‌ی او، از این‌که زندگی قاچاقی در شهر استانبول ترکیه سخت و دشوار است، بنابر مشوره دوستانش، تصمیم می‌گیرد که از طریق کشتی خود را به ایتالیا برساند.
وی بیان می‌کند که ابتدا با ۲۵۰ نفر دیگر از شهر استانبول با رهنمایی قاچاق‌بر توسط یک کامیون درست به منطقه‌ای که قرار است سوار برکشتی شوند، انتقال داده می‌شوند؛ بعد از سه ساعت انتظار، سرانجام کشتی می‌رسد و بعد از هشت ساعت وارد آب‌های یونان می‌شوند.
این کارمند رسانه‌ای همچنان خاطرنشان ساخت که با ورود به آب‌های یونان، او و سایر سرنشینان این کشتی توسط پولیس این کشور بازداشت و دوباره برگردانده می‌شوند. او در ادامه افزود که حدود ده ساعت در آب‌ها سرگردان بودند تا این‌که سرنشینان کشتی به پولیس ترکیه تماس گرفتند و از غرق شدن نجات یافتند.
پولیس ترکیه سورج و سایر پناهجویان را به کمپ انتالیا انتقال و مدت سه ماه در این کمپ بدون ابتدایی‌ترین امکانات نگهداری می‌شوند؛ تا این‌که زلزله‌ی مرگ‌بار در ترکیه رخ می‌دهد و آن‌ها از این کمپ بدون درخواست اسناد رها می‌شوند و سورج مجددا به استانبول برمی‌گردد.
این پایان ماجرای سفر غیرقانونی سورج به سمت اروپا نیست؛ او بعد از اندک زمانی، دوباره تصمیم می‌گیرد که خود را بازهم در مسیر پرخوف و خطر قرار دهد تا این که شانس یاری کند و به مقصد نهایی برسد.
سورج بار دیگر با قاچاق‌بر هماهنگی می‌کند که می‌خواهد بازهم به سمت ایتالیا حرکت کند. سورج همراه با بیش از ۱۰۰ نفر دیگر در شهر انتالیای ترکیه جمع می‌شوند و توسط یک کامیون انتقال داده می‌شوند.
او با بیشتر از ۱۰۰ نفر دیگر پس از هفت ساعت سفر به منطقه‌ای پراز جنگل می‌رسند و تا این‌که سوار برکشتی شوند؛ اما با گذشت یک ساعت، توسط پولیس ترکیه محاصره می‌شوند. سورج از این‌که دوباره نمی‌خواهد به کمپ برگردد، با یک نفر دیگر دست به فرار می‌زند و مدت یک شبانه‌روز در کوه‌ها آواره و سرگردان می‌گردند.
وقتی سورج می‌خواهد از کوه‌ها پایین شود و به استانبول برگردد، توسط پولیس بازداشت و به کمپ انتقال داده می‌شود و مدت ده روز را به سختی در کمپ می‌گذراند تا این‌که آزاد می‌شود.
سومین تصمیم سورج از راه زمینی به سمت ایتالیا است. سورج باور می‌کند که راه زمینی هرچند طولانی است، اما ممکن است که با هزینه کم‌تر به ایتالیا رسید. سورج و سایر پناهجویان دیگر با قاچاق‌بر هماهنگی می‌کنند و بار دیگر در یک خوابگاه تجمع می‌کنند. بعد از چند ساعتی، مطلع می‌شوند که پولیس ترکیه به‌دنبال بازداشت آن‌ها هستند و در نهایت تغییر موقعیت می‌دهند و این‌بار از سفر زمینی به ایتالیا منصرف می‌شوند.
سورج معتقد است که اگر دولت ترکیه با پناهجویان کاری نداشته باشد و افغان‌ها به افغانستان برنگرداند و تا این‌که بتوانند آبرومندانه به زندگی‌شان ادامه دهند، پناهجویان هرگز با شعار مرگ یا اروپا، جان‌شان را به خطر نمی‌اندازند.
در همین حال، شماری از خبرنگاران در کابل می‌گویند که وضعیت جامعه رسانه‌ای افغانستان به شدت وخیم است و با فروپاشی رسانه‌ها، هم‌اکنون کارمندان رسانه‌ای در صدد عبور از این بحران اقتصادی هستند.
سیدامین همت، یکی از خبرنگاران کابل که مدت یک سال می‌شود شغل خود را از دست داده، می‌گوید که مشکلات اقتصادی باعث شده که کارمندان رسانه‌ها از طریق قاچاق و مسیرهای غیرقانونی به مسافرت‌های بیرون‌مرزی رو آورند و تلاش دارند با رسیدن به کشورهای غربی و اروپایی، از این بحران اقتصادی نجات یابند.
با این حال، طی بیشتر از دو سال گذشته، صدها رسانه‌ی تصویری، صوتی و چاپی به‌دلیل مشکلات اقتصادی و محدودیت‌های وضع‌شده از فعالیت بازماندند.
با سقوط این رسانه‌ها، صدها کارمند رسانه‌ای از کار بیکار شدند که بسیاری از آن‌ها به کشورهای همسایه و اروپایی آواره شدند.
